Psycho-educatie

Psycho-educatie is een duur woord voor voorlichting, informatie en advies over wat er aan de hand is en wat zou kunnen helpen bij het leren omgaan met de situatie. Hierdoor ontstaat vaak meer inzicht en begrip.

Cognitieve gedragstherapie (CGT)

Van alle soorten psychotherapie is de werking van CGT wetenschappelijk het meest aangetoond. In deze vorm van therapie ligt de focus op het verband tussen de manier waarop je denkt, hoe je je voelt en wat je doet. Kinderen en jongeren die bijvoorbeeld piekeren, gestresst of angstig zijn hebben vaak een bepaalde manier van denken die hen niet verder helpt. Ze verwachten bv. dat er dingen verkeerd gaan, maken zich overmatig zorgen om wat anderen van hen denken, piekeren over wat er gebeurd is of nog mis zou kunnen gaan, blazen kleine dingen tot grote problemen op etc. Deze manieren van denken vergroten de kans op een waardeloos, somber, angstig, verdrietig en/of ongelukkig gevoel. Vanuit dat gevoel, kunnen ze vervolgens lastige dingen gaan vermijden, geen hulp meer vragen in de klas, niet meer spelen/chillen met vrienden etc. Dat houdt de cirkel in stand.

Bij CGT kunnen we insteken op het veranderen van gedachten en opvattingen (cognities) of gedrag, om te zorgen dat je je beter gaat voelen. Je ontdekt dat er een verband is tussen wat je denkt, voelt en doet en dat je gedachten en voorspellingen niet altijd kloppen. Je oefent met andere manieren van denken en doen en krijgt hernieuwd zelfvertrouwen door te oefenen met lastige situaties en problemen te overwinnen.

Acceptance & commitment therapie (ACT)

CGT wordt gezien als tweede generatie gedragstherapie, en is opgevolgd door een derde generatie die nu booming is, en onder andere Acceptance and Commitment Therapy (ACT) heeft voortgebracht.

ACT helpt je om op een flexibele manier om te gaan met de obstakels die je tegenkomt (Acceptance), zodat je kan blijven investeren in de dingen die je écht belangrijk vindt (Commitment). ACT richt zich op zes verschillende vaardigheden:

• Acceptatie: ruimte maken voor vervelende ervaringen.

• Defusie: afstand nemen van je gedachten.

• Het zelf: flexibel omgaan met je zelf(beeld).

• Hier en nu: aandacht voor het hier en nu.

• Waarden: stilstaan bij wat je echt belangrijk vindt.

• Toegewijde actie: dingen doen die je verder helpen, vanuit je waarden.

Deze ACT vaardigheden zorgen er samen voor dat je psychologisch flexibeler wordt. Het doel van ACT is dus niet het verminderen van je klachten (zoals bij CGT), maar het ontwikkelen van veerkracht, zodat je minder belemmerd wordt door je klachten en je leven meer gaat leven zoals jij wil.

Bij ACT wordt er veel gebruik gemaakt van metaforen en actieve oefeningen. ACT is erkend als evidence based therapy bij depressie, verschillende angststoornissen, dwang, psychose en chronische pijn. Tevens is ACT effectief gebleken bij het vergroten van het algemeen welzijn van mensen; er hoeft dus geen sprake te zijn van psychopathologie om baat te hebben bij deze therapievorm. Eigenlijk zou iedereen er wat aan kunnen hebben (inclusief wijzelf als therapeuten :-)).

Mindfulness

Mindfulness helpt je om je aandacht te leren richten op de ervaring van dit moment. Het gaat om leven in het hier en nu, met nieuwsgierigheid en acceptatie, zonder te oordelen of er meteen (en automatisch) op te reageren. In plaats van te piekeren over wat er achter je ligt en wat er nog komt, leer je adequaat te reageren op wat er nu gebeurt, of dat nou positief of negatief is.

Kinderen en jongeren vinden het vaak moeilijk om met zorgen om te gaan en hebben al snel een vol hoofd. Ze leren zichzelf tot rust te brengen en de aandacht te richten op de ademhaling / sensaties in het lichaam / gedachten en gevoelens / of alledaagse activiteiten zoals lopen en eten. Mindfulness leert hen met schommelende emoties om te gaan, meer te vertrouwen op zichzelf en mild en begripvol te zijn naar zichzelf en anderen.

Hersenonderzoek laat zien dat het beoefenen van mindfulness de structuur en functie van onze hersenen op positieve wijze verandert, waardoor de kwaliteit van onze gedachten, gevoelens en aandacht voor anderen verbetert. Het leren toepassen van mindfulness is vooral een kwestie van ervaring opdoen. Kinderen en jongeren rapporteren dat ze zich door mindfulness rustiger en meer tevreden voelen • sociaal vaardiger zijn geworden • beter kunnen concentreren en efficiënter leren • stressbestendiger en minder (faal)angstig zijn • beter kunnen presteren in muziek en sport • meer genieten.

EMDR

EMDR staat voor ‘Eye Movement Desensitization and Reprocessing’. Het is een bewezen effectieve behandelmethode om nare ervaringen te verwerken, zoals een (verkeers)ongeluk, een overval of medisch handelen, die posttraumatische stressklachten (PTSS) of andere traumagerelateerde angstklachten geven. Vaak zijn deze klachten ontstaan als direct gevolg van een akelige (traumatische) gebeurtenis, waarbij het denken aan deze gebeurtenis nog steeds een heftige emotionele reactie oproept. Maar ook voor andere ervaringen die veel invloed hebben gehad op de ontwikkeling van je leven, zoals pesterijen, die nog steeds invloed hebben, kan de methode gebruikt worden. Ook wanneer iemand last heeft van een negatief zelfbeeld kan EMDR worden toegepast als onderdeel van de behandeling.

Bij EMDR worden traumatische herinneringen eerst geactiveerd (terugdenken aan de gebeurtenis, inclusief bijbehorende beelden, gedachten en gevoelens) en dan gecombineerd met een afleidende taak zoals oogbewegingen. Dit brengt een verwerkingsproces op gang in de hersenen. Hierdoor neemt de emotionele lading af tot een aanvaardbaar niveau. Er is veel wetenschappelijk onderzoek gedaan naar de werkzaamheid van EMDR. Uit de resultaten blijkt dat zowel volwassenen als kinderen goed op EMDR reageren. EMDR werkt vaak verrassend snel en effectief. Voor we beginnen met EMDR, geven we psycho-educatie (uitleg) over de methode en bereiden we jou of je kind hier rustig op voor.

Video’s over EMDR bij kinderen en volwassenen

Hier vind je wat video’s voor kinderen, jongeren en volwassenen die goed weergeven wat er tijdens een behandeling gebeurt:

Korte animatie voor kinderen

Korte animatie voor kinderen en volwassenen

Video voor kinderen van 8-12 jaar

Video voor jongeren van 12-18 jaar

Video voor volwassenen

EMDR baby & ouder

Ook bieden wij EMDR sessies aan voor ouders die last hebben van een ingrijpende ervaring rond de zwangerschap (bv. een miskraam of ernstige complicatie), bevalling, medisch handelen of kraamperiode. Wanneer je als kersverse ouder vastloopt in het verwerken van een ingrijpend life event, kan dit veel impact hebben op je leven. Het is zonde om met een donkere wolk rond te blijven lopen, als je je energie wilt richten op een kleintje, en er een effectieve trauma behandeling bestaat die vaak in enkele sessies al verwerking op gang helpt en ruimte maakt voor mooie nieuwe ervaringen. Bij een donkere wolk kan je denken aan gevoelens als machteloosheid en controleverlies, opdringende beelden, nachtmerries, angsten, moeite met genieten van de baby of hechten aan de baby, onzekerheid, somberheid, verdriet en schuldgevoelens.

In een kort EMDR baby & ouder traject, ondergaan jonge ouders enkele (±3-7) sessies EMDR gericht op klachtenverlichting. Vaak is 2-4 sessies al voldoende. De kosten zijn na afloop in te dienen bij de zorgverzekeraar, zie vergoedingen . 

Ouderbegeleiding

Elke ouder heeft wel eens vragen over de opvoeding. Zeker als er zorgen zijn en een kind in behandeling is, kan het fijn zijn ook als ouder ondersteund te worden. Om handvatten te krijgen op maat voor jullie gezin, voor een benadering die past bij jullie kind. We focussen op praktische oplossingen, zodat je zo snel mogelijk zelf de tools in handen hebt om met vertrouwen verder te kunnen. Een van onze favoriete methodieken om ouders pedagogisch te versterken bij angstproblematiek, is de evidence based methode SPACE - gestoeld op Geweldloos verzet / Verbindend gezag en CGT (zie ook video’s in het Engels). Deze route waarbij ouders centraal staan, blijkt uit onderzoek net zo effectief te zijn, als individuele CGT bij een kind met forse angst klachten.

Gezinsgesprekken / systeemtherapie

Soms is het handig om een of meer gezinsgesprekken te voeren met hulp van een therapeut. Dat kan een onderdeel van de behandeling uitmaken, naast bv. individuele sessies. Soms kiezen we er voor om systeemtherapie in te zetten als belangrijkste behandelvorm. Systeemtherapie is een vorm van psychotherapie die ook wel relatie- en gezinstherapie wordt genoemd. Het belangrijkste kenmerk van systeemtherapie is dat belangrijke naasten zoals de partner, kinderen, broer, zus, ouders, buren, vrienden of bv. de leerkracht of voetbalcoach betrokken worden bij de sessies. In de therapie is er veel aandacht voor de onderlinge interactiepatronen en de verbetering hiervan. Er wordt ook rekening gehouden met eventuele belangrijke afwezigen.

Uitgangspunt is dat een probleem of een (psychische) klacht nooit op zichzelf staat. De sociale, relationele en culturele context speelt altijd een rol. De leefsituatie en relaties – samen het systeem – hebben invloed op problemen. In de therapie wordt besproken welke invloed omgevingsfactoren zoals werk, school, buurt, religie en cultuur hebben op het probleem en op alle betrokken.